Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2009

Η Σελήνη κρύβει νερό!

Προς μεγάλη έκπληξή τους, επιστήμονες διαπιστώνουν πως στη Σελήνη υπάρχει νερό, και μάλιστα παντού. Ωστόσο δεν είναι σαφές πόσες σταγόνες από το νερό αυτό θα μπορέσουν να πιουν οι μελλοντικοί αστροναύτες.
Τρεις χωριστές αποστολές που εξερεύνησαν τη Σελήνη βρήκαν σαφείς ενδείξεις ότι υπάρχει εκεί νερό. Φαίνεται πως είναι συγκεντρωμένο στους πόλους και πιθανόν να σχηματίστηκε από τον ηλιακό άνεμο. Τα δεδομένα, τα οποία δημοσιεύονται σήμερα στην επιθεώρηση «Science», δείχνουν ότι το νερό μπορεί μάλιστα να μετακινείται, καθώς τα μόριά του μπερδεύονται με τη σκόνη στη σεληνιακή επιφάνεια. Η καθηγήτρια Κάρλι Πίτερς του Πανεπιστημίου Μπράουν στο Ροντ Άιλαντ και συνάδελφοί της εξέτασαν τα δεδομένα από την αποστολή Τσαντραγιάαν-1, την πρώτη ινδική αποστολή στη Σελήνη. Διαπίστωσαν ότι το νερό φαίνεται να είναι πυκνότερο κοντά στους πόλους. «Όταν λέμε “νερό στη Σελήνη” δεν μιλάμε για λίμνες, ωκεανούς, ούτε καν για λάκκους λάσπης. Νερό στη Σελήνη σημαίνει μόρια νερού και υδροξύλιο (υδρογόνο και οξυγόνο) που αλληλεπιδρούν με μόρια βράχου και σκόνης σε βάθος λίγων χιλιοστών κάτω από τη σεληνιακή επιφάνεια», διευκρίνισε η Πίτερς σε δήλωσή της. Το υδροξύλιο αποτελείται από ένα άτομο υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου, αντί των δύο ατόμων υδρογόνου και ενός οξυγόνου που αποτελούν ένα μόριο νερού.
Οι κρατήρες
Για δεκαετίες υπήρχε η άποψη ότι στη Σελήνη επικρατούν συνθήκες απόλυτης υγρασίας. Η σκοτεινή πλευρά της είναι περισσότερο από παγωμένη, αλλά όταν μπαίνει κάτω από το φως του ήλιου, οποιοσδήποτε πάγος κι αν υπήρχε θα έπρεπε να είχε από καιρό εξαφανιστεί από τις υψηλές θερμοκρασίες. Οι πιθανές εξαιρέσεις είναι κρατήρες κοντά στους πόλους της Σελήνης που μένουν πάντα στη σκιά. Αν υπάρχει νερό, καθίσταται ευκολότερος ο μελλοντικός εποικισμός της Σελήνης, ιδιαίτερα αν μπορούν να εξαχθούν σημαντικές ποσότητες θερμαίνοντας απλώς το έδαφος. Το οξυγόνο μπορεί επίσης να εξασφαλίσει αέρα για να αναπνέουν οι αστροναύτες, ενώ το υδρογόνο και το οξυγόνο μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν για καύσιμα πυραύλων ή παραγωγή ενέργειας. Δείγματα σεληνιακού εδάφους που είχαν φέρει οι αποστολές Απόλλων της ΝΑSΑ πριν από τέσσερις δεκαετίες είχαν φανερώσει σημάδια ύπαρξης νερού, όμως οι επιστήμονες νόμισαν πως τα δείγματα είχαν μολυνθεί από τον υγρό αέρα του Χιούστον. Ένας από τους επιστήμονες αυτούς, ο Λόρενς Τέιλορ του Πανεπιστημίου του Τενεσί, λέει τώρα πως είναι πεπεισμένος ότι έκανε λάθος. Σ΄ ένα σημείο όπου τα δεδομένα από το Τσαντραγιάαν-1 έδειξαν ότι υπάρχει νερό και υδροξύλιο, ο δρ Τέιλορ υπολόγισε τη συγκέντρωση σε περίπου 1 λίτρο νερού ανά 0,8 κ.μ. σεληνιακού εδάφους και βράχων. Στο μεταξύ, ο Ρότζερ Κλαρκ του Γεωλογικού Παρατηρητηρίου των ΗΠΑ ανέλυσε δεδομένα που είχαν ληφθεί πριν από 10 χρόνια από το διαστημόπλοιο Κασίνι της ΝΑSΑ, όταν αυτό πέρασε από τη Σελήνη κατευθυνόμενο προς τον Κρόνο. Βρήκε κι αυτός ενδείξεις ύπαρξης νερού ή υδροξυλίου, κυρίως στους πόλους αλλά και σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη. Οι συγκρούσεις Επίσης, επιστήμονες που εργάζονται για το διαστημικό σκάφος Deep Ιmpact, το οποίο αργότερα μελέτησε τον κομήτη Τempel 1, εντόπισαν κι αυτοί σημεία όπου τα μήκη κύματος στα οποία απορροφώνται οι υπέρυθρες ακτίνες δείχνουν ότι υπάρχει νερό και υδροξύλιο.
Ακόμη πιο ενδιαφέρον έχει η διαπίστωσή τους πως η ποσότητα του νερού ποικίλει ανάλογα με τη θερμοκρασία. Αυτό δείχνει ότι το νερό δημιουργείται όταν πρωτόνια από τον ηλιακό άνεμο προσκρούουν στη σεληνιακή επιφάνεια. Οι συγκρούσεις ενδέχεται να απελευθερώνουν άτομα οξυγόνου στα μεταλλεύματα και να τους επιτρέπουν να συνδυαστούν με πρωτόνια και ηλεκτρόνια για να σχηματίσουν νερό. Η Λόρι Φίγκα, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και μέλος της ομάδας που ανέλυσε τα δεδομένα από το Deep Ιmpact, δήλωσε πως αυτή η διαδικασία μπορεί να λειτουργεί σε βάθος μόλις ενός χιλιοστού στη σεληνιακή επιφάνεια. Αν έχει δίκιο, οι μελλοντικοί αστροναύτες δεν θα έχουν και πολύ νερό να πιουν. «Θα έπρεπε», δήλωσε, «να ξύσουν επιφάνεια έκτασης ίσης μ΄ ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο για να πάρουν ένα λίτρο νερού».
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artId=4537982

Δεν υπάρχουν σχόλια: