Οι Νεάντερταλ έτρωγαν φώκιες και δελφίνια

Οι προϊστορικοί Νεάντερταλ παράλληλα δεν υστερούσαν σε ικανότητες από τους προγόνους των ανθρώπων, ενώ όπως πιστεύουν οι επιστήμονες το Γιβραλτάρ ήταν το τελευταίο «καταφύγιό» τους.

Η δίαιτα των προϊστορικών Νεάντερταλ (Homo neanderthalensis), που ζούσαν σε σπηλιές στο βράχο του Γιβραλτάρ, περιλάμβανε φώκιες «μονάχους-μονάχους», δελφίνια και ψάρια, άλλη μια ένδειξη ότι είχαν εξυπνάδα, ικανότητες και συμπεριφορές ανάλογες με αυτές των συγχρόνων τους ανθρώπων (Homo sapiens) που ζούσαν τότε, σύμφωνα με νέα μελέτη ευρημάτων ηλικίας 60.000 - 30.000 χρόνων πριν.
Είναι η πρώτη ένδειξη ότι οι Νεάντερταλ, εκτός από τροφή της ξηράς, έτρωγαν και θαλασσινά είδη, σύμφωνα με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες Live Science και New Scientist, γεγονός που ενισχύει την μοντέρνα εικόνα τους ως έξυπνων και προσαρμοστικών κυνηγών και όχι ως άγριων, όπως θεωρούνταν στο παρελθόν.
Οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα απομεινάρια της θαλασσινής τροφής στα σπήλαια Βάνγκουαρντ και Γκόρχαμ στο Γιβραλτάρ. Ορισμένα κόκαλα είχαν πάνω τους σημάδια από κόψιμο, που πιθανότατα είχαν γίνει με μαχαίρια από πυρόλιθο, τα οποία επίσης βρέθηκαν στις ίδιες τοποθεσίες και προφανώς χρησιμοποιήθηκαν για τον τεμαχισμό του κρέατος.
Βρέθηκαν επίσης υπολείμματα από κρέας αρκούδων, λαγών, ελαφιών και αγριόχοιρων, αλλά και μύδια που είχαν ζεσταθεί σε φωτιά για να ανοίξουν. Ζέσταιναν επίσης τα κόκαλα για να πάρουν ευκολότερα από μέσα το μεδούλι. Η μέθοδος των Νεάντερταλ θυμίζει στους ερευνητές τον τρόπο που και σήμερα οι Ινουίτ της Λαπωνίας τεμαχίζουν μια φώκια και βγάζουν το δέρμα της.
Μέχρι τώρα οι επιστήμονες αναρωτιόνταν αν οι Νεάντερταλ είχαν την ικανότητα να πιάσουν μεγάλα θαλάσσια θηλαστικά, κάτι που μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας σε σχέση με το κυνήγι των ζώων της στεριάς. Οι Νεάντερταλ ήταν γνωστοί βασικά ως ικανοί κυνηγοί μεγάλων ζώων στη στεριά (μαμούθ, άλογα, ελάφια κ.α.).
Οι άμεσοι πρόγονοι των σύγχρονων ανθρώπων, που ζούσαν περίπου την ίδια εποχή, έχει ανακαλυφθεί ότι έτρωγαν πιο ποικίλη τροφή (ζώα, θαλασσινά, πουλιά), κάτι που από μερικούς επιστήμονες είχε θεωρηθεί ένδειξη ανωτερότητάς τους σε σχέση με τους Νεάντερταλ. Όμως τα νέα ευρήματα ανατρέπουν τη θεωρία ότι οι πρόγονοι των ανθρώπων ήσαν ανώτεροι από τους Νεάντερταλ.
Μυστήριο παραμένει η μέθοδος του κυνηγιού. Οι ερευνητές δεν μπορούν να είναι σίγουροι με ποιο τρόπο οι Νεάντερταλ κυνηγούσαν τη θαλασσινή τροφή τους, αλλά υποθέτουν ότι χρησιμοποιούσαν μεγάλα ρόπαλα για να σκοτώνουν τις φώκιες που πλησίαζαν στην ακτή, κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, ενώ άρπαζαν τα δελφίνια που κολυμπούσαν πολύ κοντά στην ακτή ή (πράγμα ευκολότερο) που τα είχε ξεβράσει η θάλασσα.
Επειδή τα απομεινάρια της τροφής χρονολογούνται σε πολύ διαφορετικές χρονικές περιόδους, με διάρκεια πάνω από 30.000 χρόνια, οι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι τα θαλασσινά θηλαστικά δεν ήσαν μια παροδική τροφή αλλά μια συνήθεια διαρκείας και εκτιμάται ότι το κυνήγι αυτής της τροφής γινόταν σε όλες τις ακτές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας όπου ζούσαν Νεάντερταλ.
Οι Νεάντερταλ και οι πρόγονοι των σύγχρονων ανθρώπων ζούσαν από κοινού στην Ευρώπη για περίπου 10.000 - 20.000 χρόνια. Όμως ειδικά στην περιοχή του Γιβραλτάρ οι άνθρωποι εμφανίσθηκαν 3.000 - 4.000 χρόνια αφότου οι τελευταίοι Νεάντερταλ είχαν εξαφανιστεί. Το Γιβραλτάρ, λόγω της επαρκούς θαλασσινής τροφής, ήταν πιθανότατα το τελευταίο καταφύγιό τους πριν την οριστική εξαφάνισή τους, 24.000 - 28.000 πριν. Αυτό ήταν το τέλος της ισχυρής «αυτοκρατορίας» των Νεάντερταλ, που εξαπλωνόταν από την Ασία ως τη Δυτική Ευρώπη επί περίπου 300.000 χρόνια, παρά τις εποχές των παγετώνων.
Οι Νεάντερταλ ήταν πιο βραχύσωμοι αλλά πιο δυνατοί από τους ανθρώπους, ενώ είχαν μεγάλους εγκεφάλους. Οι δύο κυριότερες μέχρι τώρα θεωρίες για την εξαφάνισή τους ήσαν ότι οι πρόγονοι των ανθρώπων είτε τους εξόντωσαν άμεσα είτε έμμεσα καθώς ήσαν πιο ανταγωνιστικοί στην εύρεση της περιορισμένης τροφής.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ από τον καθηγητή Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, σε συνεργασία με τον Κλάιβ Φίνλεϊσον, διευθυντή του μουσείου του Γιβραλτάρ στην Ισπανία.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ